Zaprezentowany w 1969 roku Fiat 128 był na tyle rewolucyjnym modelem, że zdobył tytuł samochodu roku. Licencyjna produkcja oparta na tym aucie ruszyła w jugosłowiańskim Kragujevacu (obecnie Serbia) już dwa lata później, po entuzjastycznym przyjęciu modelu oznaczonego Zastawa 101/1100 na belgradzkim salonie samochodowym.
Zastawa 1100 była też wytwarzana w Polsce (od 1973 r.) – gotowe komponenty montowano w warszawskiej FSO. Niektórzy uważają, że za datę rozpoczęcia produkcji należy uznać 25 września 1975 roku, kiedy to Zastawa 1100p uzyskała na podstawie decyzji Ministra Komunikacji świadectwo homologacyjne, dopuszczające ją do poruszania się po naszych drogach.
Samochód wyprzedzał konstrukcyjnie wszystkie auta produkowane wówczas w krajach socjalistycznych. Różnice między Zastawą 101 a Fiatem 128 ograniczały się w zasadzie do konstrukcji tylnej części nadwozia.
Fiat występował w trzech wersjach: jako dwu- lub czterodrzwiowy sedan oraz w odmianie Familiare – kombi z jedną parą drzwi. Natomiast Zastawa miała 3- lub częściej 5-drzwiowe nadwozie z dużą tylną klapą. Po złożeniu tylnej kanapy kierowca uzyskiwał płaską powierzchnię o długości 1340 mm!
Do tego napęd Zastawy, czyli poprzecznie ustawiony silnik z przodu, który chętnie wkręcał się na obroty i spalał rozsądne ilości paliwa, zadecydował o popularności auta.
Dziś ładna Zastawa jest bardzo ceniona, również z powodu wysokiej użyteczności w codziennej eksploatacji. Jeśli tylko korozja nie zaatakowała nadwozia, samochód okazuje się łatwy w ewentualnych naprawach i przyjemny w jeździe.
Ile może kosztować Zastawa 1100?
Gdy w 1995 roku opisywaliśmy Zastawę w „Auto Świecie” w dziale o pojazdach używanych, jedną z większych wówczas bolączek była korozja – właśnie z tego powodu niewiele egzemplarzy dotrwało do dzisiejszych czasów.
Obecnie „dawca części” kosztuje ok. 1000 zł, jeżdżące, słabe auto można kupić za 2000 zł, a samochody, które nie wymagają natychmiastowej interwencji blacharza, kosztują 3000-4000 zł. Polecamy rzadszą wersję Mediteran (3d).
Moim zdaniem
Zastawa 1100 w latach 80. była autem stawianym za wzór i trochę zazdrościliśmy jej Jugosłowianom. Dziś trzeba uzbroić się w cierpliwość w trakcie poszukiwań ładnego auta.